Steeds meer bedrijven vragen hun werknemers om een QR-code te laten zien. Kan een werknemer dit niet tonen, dan moeten zij vanuit huis werken. Inmiddels is de QR-code op de werkvloer ook onderwerp van gesprek geworden in het (demissionair) kabinet en wordt een wetsvoorstel voorbereid om een werkgever de mogelijkheid te geven de QR-codes aan werknemers te vragen.
Maar hoe kan een werkgever ondertussen omgaan met het wel of niet controleren van QR-codes? En wat zijn de gevolgen? Hoe zit het ook alweer met de AVG? In deze blog geven wij antwoord op die vragen.
- Mag een werkgever werknemers vragen naar een QR-code?
Het kabinet is aan het onderzoeken of daar een wetswijziging voor mogelijk is. Een werkgever heeft vanuit de Arbowet al de verplichting om zorg te dragen voor een veilige werkomgeving. De gangbare medische opinie is dat personeel dat is gevaccineerd, negatief getest of hersteld minder kan hebben om ziek te worden en andere mensen te besmetten. Als het vragen om een bewijs zorgt voor een veiligere werkomgeving, dan zou de werkgever in dat kader om in beginsel om de QR-code mogen vragen.
Hierbij moet de werkgever wel kunnen motiveren dat deze maatregel noodzakelijk is om een veilige werkomgeving te crëeren. Bedrijven die met kwetsbare doelgroepen werken of waar veel mensen in één ruimte werken, kunnen dit eerder aantonen dan de bedrijven waar weinig contact is tussen de werknemers onderling en klanten. Het komt dus altijd neer op een belangenafweging.
Het is bovendien ook nog de vraag of de Kamer zo ver wil gaan dat het een verplichting gaat worden om een QR code te tonen op de werkvloer. Als dat de bedoeling is, zal de wet nog moeten worden gewijzigd.
- Mag een werkgever een werknemer de toegang tot de werkvloer weigeren als hij geen QR-code kan of wil laten zien?
Een werkgever heeft in beginsel de beleidsvrijheid om te besluiten wie hij toelaat tot de werkvloer. In een beleid kunnen voorwaarden gesteld worden waaronder het werk kan worden uitgevoerd. De vraag is of een werknemer recht heeft op loon als hij niet aan de voorwaarden (bijvoorbeeld een QR-code) voldoet en hij daardoor het werk niet langer kan uitvoeren.
Artikel 7:628 lid 1 BW bepaalt dat de werknemer recht heeft op loon, ook als er niet wordt gewerkt, tenzij het niet werken in redelijkheid voor rekening van de werknemer behoort te komen.
Over de concrete vraag of het niet werken, omdat de werknemer geen QR code kan of wil tonen, voor diens rekening komt is vanzelfsprekend (nog) geen rechtspraak. Het is echter goed denkbaar dat rechters dit als een omstandigheid die voor rekening en risico van de werknemer komt, kwalificeren. In dat geval heeft de werknemer geen recht meer op loon.
- Kan een werknemer die structureel geen QR-code laat zien, worden ontslagen?
Ook dit is niet uit te sluiten. Door het structureel geen QR-code laten zien, kan de situatie ontstaan dat de werknemer gedurende lange tijd niet kan werken. Het dienstverband is dan in feite niets anders meer dan een “lege huls”. In zo’n geval kan de rechter worden verzocht de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Waarschijnlijk heeft de werknemer in dat geval wel recht op een transitievergoeding. Het niet willen/kunnen tonen van een QR-code is waarschijnlijk niet aan te merken als ernstig verwijtbaar handelen of nalaten.
- Mag een werkgever zijn personeel zelf (laten) testen op Corona?
Nee, een werkgever mag het personeel niet zelf (laten) controleren op Corona. Dit recht is voorbehouden aan (bedrijfs)artsen. De (bedrijfs)arts deelt de testuitslag dan alleen met de werknemer.
- Mag een werkgever registreren welke werknemer een QR-code heeft?
Een QR-code is een medisch gegeven. Uitgangspunt in de AVG is dat een werkgever deze gegevens niet mag verwerken. Alleen onder specifieke omstandigheden is dit mogelijk. Op dit moment is er nog geen wetgeving die de registratie van medische gegevens van personeel mogelijk maakt. Alleen de Arbodienst en bedrijfsartsen mogen deze gegevens op dit moment verwerken. De Minister voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft echter aangegeven een wettelijke basis te willen creëren voor regisitratie van de vaccinatiestatus in de zorgsector. Mogelijk wordt er in de (nabije) toekomst dus toch een basis gecreëerd voor de verwerking in specifieke sectoren.
Er zullen ongekend veel meer vragen leven. Stel ze ons gerust en wij informeren je nader.